Dolar 34,2398
Euro 37,6309
Altın 2.920,13
BİST 9.109,34
Adana Adıyaman Afyon Ağrı Aksaray Amasya Ankara Antalya Ardahan Artvin Aydın Balıkesir Bartın Batman Bayburt Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Düzce Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir K.Maraş Karabük Karaman Kars Kastamonu Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kırşehir Kilis Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Mardin Mersin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Şanlıurfa Şırnak Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Uşak Van Yalova Yozgat Zonguldak
İstanbul 26 °C
Az Bulutlu

Mühendislikte Kullanılan Ölçüler ve Birimler

Mühendislikte Kullanılan Ölçüler ve Birimler
REKLAM ALANI

Mühendislikte kullanılan ölçüler ve birimler nelerdir? Hangi büyüklükte hangi ölçü ve birim kullanılır? Bir İnşaat Mühendisinin ve tasarımcının kullandığı tüm ölçü ve birimleri bu yazımızda derliyoruz.

Mühendislik ve Matematik Bilimlerinin temelinde Birimler yatıyor. Birimler, fiziksel niceliklerin ölçülmesinde ve karşılaştırılmasında kullanılmaktadır. Mühendislikte Kullanılan Birimler, uzunluk, kütle, alan, hacim, zaman, elektrik akım şiddeti, yoğunluk, kuvvet, basınç vb. şekildedir. Standart olarak ülkemizde ve dünyada Uluslararası Birim Sistemi (SI, System International) kullanılmaktadır.

BüyüklükBirimi
UzunlukMetre
KütleKilogram
ZamanSaniye
Elektrik Akım ŞiddetiAmper
Termodinamik SıcaklıkKelvin
Madde MiktarıMole
Işık ŞiddetiKandela
SI Sisteminde Temel Birimler

Uzunluk Ölçüleri

Uluslararası Birim Sisteminin (SI) temel uzunluk birimi metre‘dir. Mühendisler ve tasarımcılar, projelerde karışıklık olmaması için genel olarak metrenin 1/100 ü yani santimetre veya milimetre kullanılmaktadır.

Günümüzde “1 metre”, ışığın boşlukta 1/299.792.458 saniyede aldığı yol olarak tanımlanmıştır.

Wikipedia
BirimBüyüklükBüyüklük
Kilometre (km)1000 metre
Hektometre (hm)100 metre
Dekametre (dam)10 metre
Metre (m)1 metre1 m = 100 cm
Desimetre (dm)0,1 metre1 dm = 10 cm
Santimetre (cm)0,01 metre1 cm =10 mm
Milimetre (mm)0,001 metre1 mm = 0,01 cm
Yukarıdaki tabloda birimlerin büyüklüğü yukarı çıktıkça 10’ar artar, aşağı indikçe 10’ar azalır.

Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri’nde kullanılan uzunluk birimleri ise inch, feet, yarda, mil ve deniz milidir.

BirimBüyüklükBüyüklükBüyüklük
İnch (in)0,0254 m0,0254 m2,54 cm
Feet (ft)12 in0,3048 m30,48 cm
Yarda (yd)3 ft 0,9144 m91,44 cm
Mil (mi)1760 yd 1609,344 m160934,4 cm
Deniz Mili (nm)1852 m1852 m185200 cm

12.yy’da İngiliz Krallığının başına geçen 1.Henry’nin ayak boyu tam 12 inch (parmak) olduğu için 12 inch = 1 feet (foot) olarak kabul edilir.

Alan Ölçüleri

Alan uzunluğun iki boyutlu haline denir. Yani bir yüzeyin uzayda kapladığı iki boyutlu yer miktarıdır. SI birim sistemine göre temel alan birimi metrekare‘dir.

BirimBüyüklükBüyüklük
Kilometrekare (km2)1.000.000 metrekare
Hektometrekare (hm2)10.000 metrekare
Dekametrekare (dam2)100 metrekare
Metrekare (m2)1 metrekare1 m2 = 10.000 cm2
Desimetrekare (dm2)0,01 metrekare1 dm2 = 100 cm2
Santimetrekare (cm2)0.0001 metrekare1 cm2 = 100 mm2
Milimetrekare (mm2)0.000001 metrekare1 mm2 = 0,01 cm2
Yukarıdaki tabloda birimlerin büyüklüğü yukarı çıktıkça 100’er artar, aşağı indikçe 100’er azalır.

Arazide genellikle Hektar, Dekar ve Ar gibi uzunluklar kullanılmaktadır. Dekar, bazı bölgelerde Dönüm olarak geçmektedir.

1 Hektar = 10 Dekar = 100 Ar

BirimBüyükülük
Hektar (ha)10.000 m2
Dekar (da,dönüm)1000 m2
Ar (a)100 m2
Yukarıdaki tabloda birimlerin büyüklüğü yukarı çıktıkça 10’ar artar, aşağı indikçe 10’ar azalır.

Hacim Ölçüleri

Bir cismin boşlukta kapladığı alana hacim denir. 3 boyutludur. SI birim sistemine göre temel hacim birimi metreküp‘tür. Katılarda metreküp kullanılırken, sıvı ve gazlarda litre kullanılmaktadır.

1 lt = 1 dm3 = 0,001 m3 = 1x10-3 m3 
1 m3 = 1000 lt
1 cm3 = 1 ml

BirimBüyüklük
Kilometreküp (km3)1.000.000.000 metreküp
Hektometreküp (hm3)1.000.000 metreküp
Dekametreküp (dam3)1000 metreküp
Metreküp (m3)1 metreküp
Desimetreküp (dm3)0,001 metreküp = 1 litre
Santimetreküp (cm3)0,000001 metreküp
Milimetreküp (mm3)0,000000001 metreküp
Yukarıdaki tabloda birimlerin büyüklüğü yukarı çıktıkça 1000’er artar, aşağı indikçe 1000’er azalır.

1 litre = 100 santilitre (cl) = 1000 mililitre (ml)

Kütle Ölçüleri

Kütlenin temel birimi SI sistemine göre gram’dır. Ton, kental, gram, miligram gibi farklı büyüklüklere göre değiştirilebilir.

Kütle sabittir. Ağırlık, kütlenin yer çekimi ivmesine göre değişenidir. Ağırlık = Kütle x Yerçekimi ivmesi ( G = mg)

BirimBüyüklük
Kilogram (kg)1000 gram
Hektogram (hg)100 gram
Dekagram (dag)10 gram
Gram (g)1 gram1000 miligram
Desigram (dg)0,1 gram100 miligram
Santigram (cg)0,01 gram10 miligram
Miligram (mg)0,001 gram
Yukarıdaki tabloda birimlerin büyüklüğü yukarı çıktıkça 10’er artar, aşağı indikçe 10’er azalır.

1 ton (t) = 10 kental (q) = 1000 kilogram (kg)

1 kilogram = 0,001 ton

Kuvvet Birimleri

Kütlesi 1 kilogram olan bir cismin hızını saniyede 1 metre ( 1 m/sn) artırmak için o cisme uygulanan kuvvet miktarı 1 Newton‘a eşittir.

1 Newton = 1 kg.m/s2

1 Kilonewton (kN) = 1000 Newton (N)

1 Meganewton (mN) = 1000 Kilonewton (kN)

BirimBüyüklük
Meganewton1000 Kilonewton = 1.000.000 Newton
Kilonewton1000 Newton =101,97 Kilogram
Newton1 Newton = 0,101 Kilogram
Yukarıdaki tabloda birimlerin büyüklüğü yukarı çıktıkça 1000’er artar, aşağı indikçe 1000’er azalır.

1 kilogram = 9,81 Newton

Basınç Birimleri

Bir yüzeye etki eden dik kuvvetin birim alana düşen miktarına denir. Kaynağı ne olursa olsun birim yüzeye etki eden kuvvete Basınç denir. Bütün yüzeye dik etki eden kuvvete ise Basınç Kuvveti denir. Basınç P ile gösterilir. Basınç Kuvveti ise F ile gösterilir.

Yaygın olarak kullanılan temel basınç birimi Pascal (Pa)‘dır. Farklı olarak Bar, Torr (mmHg) ve Atm birimleri de kullanılmaktadır. Atm, atmosfer basıncı veya açık hava basıncı olarak bilinmektedir. Torr diğer adıyla Milimetre Cıva (mmHg) ise deniz seviyesinde cıva dolu bir kap ve ağzı açık bir boru ile Açık Hava Basıncı (Atm)‘nın 76 santimetre ölçülmesi ile ortaya çıkan bir büyüklüktür.

BirimBüyüklük
Gigapascal (Gpa)1000 Mpa
Megapascal (Mpa)1000 Kpa
Kilopascal (Kpa)1000 Pa
Pascal (Pa)1 Pa
Yukarıdaki tabloda birimlerin büyüklüğü yukarı çıktıkça 1000’er artar, aşağı indikçe 1000’er azalır.

1 m2 ‘lik yüzey üzerine düşen 1 Newton’luk dik kuvvetin oluşturduğu Basınca 1 Pascal denir.

Basınç Temel Formülü
Farklı Basınç Birimlerinin Aralarındaki İlişki

Mühendislikte Kullanılan Diğer Ölçüler

Mühendislikte kullanılan ölçü ve birimler yazımız en temelden başlayarak ileri seviyede kullanılan birimleri ve ölçüleri takipçilerimize pratik bilgi olarak sunmaktadır. Mühendislikte ve tasarım aşamasında kullanılan diğer ölçüler ise bu başlık altında devam etmektedir.

Debi (Q)

Birim zamanda birim alandan yani kesitten geçen akışkan miktarına debi denir. Akarsu yatağının bir kesitinden saniyede geçen su miktarına debi denir. Veya su iletim hatlarında borunun bir kesitinden saniyede keçen su miktarı debidir.

Debi Q ile gösterilir. Birimi m3/sn veya lt/sn’dir.

Debi Genel Formülü

Makalenin ana resmi : Anja🤗#helpinghands #solidarity#stays healthy🙏 tarafından Pixabay'a yüklendi.
Kaynaklar :
 https://tr.wikipedia.org/
İnşaat Mühendisleri Odası

REKLAM ALANI
ETİKETLER: , , , , ,
BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.