Mühendislikte Kullanılan Ölçüler ve Birimler

Mühendislikte kullanılan ölçüler ve birimler nelerdir? Hangi büyüklükte hangi ölçü ve birim kullanılır? Bir İnşaat Mühendisinin ve tasarımcının kullandığı tüm ölçü ve birimleri bu yazımızda derliyoruz.

Mühendislik ve Matematik Bilimlerinin temelinde Birimler yatıyor. Birimler, fiziksel niceliklerin ölçülmesinde ve karşılaştırılmasında kullanılmaktadır. Mühendislikte Kullanılan Birimler, uzunluk, kütle, alan, hacim, zaman, elektrik akım şiddeti, yoğunluk, kuvvet, basınç vb. şekildedir. Standart olarak ülkemizde ve dünyada Uluslararası Birim Sistemi (SI, System International) kullanılmaktadır.

Uzunluk Ölçüleri

Uluslararası Birim Sisteminin (SI) temel uzunluk birimi metre‘dir. Mühendisler ve tasarımcılar, projelerde karışıklık olmaması için genel olarak metrenin 1/100 ü yani santimetre veya milimetre kullanılmaktadır.

Günümüzde “1 metre”, ışığın boşlukta 1/299.792.458 saniyede aldığı yol olarak tanımlanmıştır.

Wikipedia

Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri’nde kullanılan uzunluk birimleri ise inch, feet, yarda, mil ve deniz milidir.

12.yy’da İngiliz Krallığının başına geçen 1.Henry’nin ayak boyu tam 12 inch (parmak) olduğu için 12 inch = 1 feet (foot) olarak kabul edilir.

Alan Ölçüleri

Alan uzunluğun iki boyutlu haline denir. Yani bir yüzeyin uzayda kapladığı iki boyutlu yer miktarıdır. SI birim sistemine göre temel alan birimi metrekare‘dir.

Arazide genellikle Hektar, Dekar ve Ar gibi uzunluklar kullanılmaktadır. Dekar, bazı bölgelerde Dönüm olarak geçmektedir.

1 Hektar = 10 Dekar = 100 Ar

Hacim Ölçüleri

Bir cismin boşlukta kapladığı alana hacim denir. 3 boyutludur. SI birim sistemine göre temel hacim birimi metreküp‘tür. Katılarda metreküp kullanılırken, sıvı ve gazlarda litre kullanılmaktadır.

1 lt = 1 dm3 = 0,001 m3 = 1x10-3 m3 
1 m3 = 1000 lt
1 cm3 = 1 ml

1 litre = 100 santilitre (cl) = 1000 mililitre (ml)

Kütle Ölçüleri

Kütlenin temel birimi SI sistemine göre gram’dır. Ton, kental, gram, miligram gibi farklı büyüklüklere göre değiştirilebilir.

Kütle sabittir. Ağırlık, kütlenin yer çekimi ivmesine göre değişenidir. Ağırlık = Kütle x Yerçekimi ivmesi ( G = mg)

1 ton (t) = 10 kental (q) = 1000 kilogram (kg)

1 kilogram = 0,001 ton

Kuvvet Birimleri

Kütlesi 1 kilogram olan bir cismin hızını saniyede 1 metre ( 1 m/sn) artırmak için o cisme uygulanan kuvvet miktarı 1 Newton‘a eşittir.

1 kilogram = 9,81 Newton

Basınç Birimleri

Bir yüzeye etki eden dik kuvvetin birim alana düşen miktarına denir. Kaynağı ne olursa olsun birim yüzeye etki eden kuvvete Basınç denir. Bütün yüzeye dik etki eden kuvvete ise Basınç Kuvveti denir. Basınç P ile gösterilir. Basınç Kuvveti ise F ile gösterilir.

Yaygın olarak kullanılan temel basınç birimi Pascal (Pa)‘dır. Farklı olarak Bar, Torr (mmHg) ve Atm birimleri de kullanılmaktadır. Atm, atmosfer basıncı veya açık hava basıncı olarak bilinmektedir. Torr diğer adıyla Milimetre Cıva (mmHg) ise deniz seviyesinde cıva dolu bir kap ve ağzı açık bir boru ile Açık Hava Basıncı (Atm)‘nın 76 santimetre ölçülmesi ile ortaya çıkan bir büyüklüktür.

1 m² ‘lik yüzey üzerine düşen 1 Newton’luk dik kuvvetin oluşturduğu Basınca 1 Pascal denir.

Mühendislikte Kullanılan Diğer Ölçüler

Mühendislikte kullanılan ölçü ve birimler yazımız en temelden başlayarak ileri seviyede kullanılan birimleri ve ölçüleri takipçilerimize pratik bilgi olarak sunmaktadır. Mühendislikte ve tasarım aşamasında kullanılan diğer ölçüler ise bu başlık altında devam etmektedir.

Debi (Q)

Birim zamanda birim alandan yani kesitten geçen akışkan miktarına debi denir. Akarsu yatağının bir kesitinden saniyede geçen su miktarına debi denir. Veya su iletim hatlarında borunun bir kesitinden saniyede keçen su miktarı debidir.

Debi Q ile gösterilir. Birimi m³/sn veya lt/sn’dir.

Makalenin ana resmi : Anja🤗#helpinghands #solidarity#stays healthy🙏 tarafından Pixabay'a yüklendi.
Kaynaklar :
 https://tr.wikipedia.org/
İnşaat Mühendisleri Odası